ธุรกิจขายตรงและธุรกิจเครือข่าย MLM: ความแตกต่างและการอนุญาตในศาสนาอิสลาม

ธุรกิจขายตรงหรือธุรกิจเครือข่าย MLM อนุญาติให้ทำได้ไหมตามหลักการอิสลาม ก่อนอื่นเราต้องมาทำความรู้จักก่อนว่าธุรกิจขายตรงและธุรกิจเครือข่ายคืออะไรมีกี่ประเภทและมันแตกต่างกันอย่างไรกับแชร์ลูกโซ่.

ความแตกต่างระหว่างธุรกิจขายตรง, ธุรกิจเครือข่าย MLM, แชร์ลูกโซ่, และแชร์ลูกโซ่สมัยใหม่มาในรูปแบบขายตรงแบบเครือข่าย MLM นั้นเป็นเรื่องที่สำคัญและน่าสนใจมาก เพราะแต่ละแบบนั้นมีลักษณะและความเป็นมาที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน ในที่นี้เราจะมาสำรวจและกล่าวถึงความแตกต่างของแต่ละรูปแบบดังกล่าวด้วยความรู้สึกที่หลากหลายกันครับ.

เราจะเริ่มจากธุรกิจขายตรง SLM ชั้นเดียวที่เป็นการตลาดที่มีกระจ่ายการสินค้าโดยตรงจากผู้ผลิตหรือผู้จัดจำหน่ายถึงผู้บริโภค  โดยไม่ผ่านช่องทางค้าปลีกหรือตัวแทนจำหน่ายกลาง ธุรกิจขายตรงมักเน้นในการสร้างความสัมพันธ์และการติดต่อโดยตรงกับลูกค้า เพื่อสร้างความไว้วางใจและเสนอผลิตภัณฑ์หรือบริการที่มีคุณภาพให้กับลูกค้าโดยตรง.

ธุรกิจเครือข่าย MLM (Multi-Level Marketing) เป็นรูปแบบของธุรกิจขายตรงแบบหลายระดับชั้นที่นักธุรกิจสามารถสร้างรายได้ไม่เพียงแค่จากการขายผลิตภัณฑ์หรือบริการ แต่ยังสามารถสร้างรายได้เพิ่มจากการสร้างทีมงาน โดยสมาชิกในทีมจะได้รับส่วนแบ่งจากยอดขายของตัวเองและส่วนแบ่งจากยอดขายของสมาชิกในทีมของตน รูปแบบนี้ช่วยส่งเสริมให้มีการสร้างทีมทำงานที่แข็งแกร่งและเติบโตได้เร็วขึ้น และยังเป็นโอกาสทางธุรกิจที่ช่วยให้ผู้เข้าร่วมสามารถสร้างรายได้ที่ไม่มีขีดจำกัดได้. ฉะนั้นธุรกิจเครือข่าย MLM มีความพิเศษกว่าธุรกิจขายตรงแบบชั้นเดียวตรงที่ว่า รูปแบบธุรกิจเครือข่ายเป็นธุรกิจสำเร็จรูป 3 in 1 คือ สมัครครั้งเดียวได้ทั้ง Owner, Member และ Dealer ครับ.

อีกแบบคือแชร์ลูกโซ่ หรือ Ponzi Scheme เป็นรูปแบบของการหลอกลวงทางการเงินที่ผิดกฎหมายบ้านเมืองและกฏหมายอิสลาม โดยโครงสร้างของมันเหมือนกับธุรกิจเครือข่ายหรือ MLM (Multi-level Marketing) แต่ความแตกต่างสำคัญคือแชร์ลูกโซ่ไม่เน้นการขายสินค้าและการลงทุนจริง ๆ แต่เน้นการระดมทุนจากลูกข่ายใหม่เพื่อจ่ายผลตอบแทนให้กับลูกข่ายเก่า ๆ แบบไม่มีฐานะการเงินที่เสียงอาจเสียหายได้ ซึ่งสิ่งนี้ถือว่าเป็นการปลอมแปลงและหลอกลวงผู้ลงทุน.

ในสมัยใหม่นี้ ยังมีแนวโน้มของแชร์ลูกโซ่สมัยใหม่มาในรูปแบบขายตรงแบบเครือข่าย MLM  โดยผสานรูปแบบของแชร์ลูกโซ่และธุรกิจเครือข่าย MLM เข้าด้วยกัน แชร์ลูกโซ่ในรูปแบบขายตรงแบบเครือขข่าย MLM เป็นเกมเงินผิดกฎหมายบ้านเมืองและกฏหมายอิสลาม โดยแม่ข่ายชักจูงลูกข่ายลงทุนและสัญญาผลตอบแทนสูง แต่เงินที่รวมมามักเป็นเงินจากลูกข่ายใหม่ที่ลงทุน และไม่มาจากการลงทุนจริง แชร์ลูกโซ่สมัยใหม่ใช้กลยุทธ์ขายตรงที่เน้นการหาลูกข่ายมากกว่าการขายสินค้า ลูกข่ายจะต้องสร้างเครือข่ายและตลาดเพื่อเพิ่มยอดขาย แต่สินค้ามักมีอายุการขายสั้นและการตลาดมุ่งเน้นทำให้ลูกข่ายซื้อเพื่อรวยเร็ว แชร์ลูกโซ่มักจะพูดถึงรายได้มากแทนข้อมูลผลิตภัณฑ์ และใช้กลยุทธ์การขายที่เกี่ยวข้องกับความรวยเร็ว การดำเนินการของแชร์ลูกโซ่มีลำดับคล้ายกัน โดยมุ่งหวังกระตุ้นการซื้อและเพิ่มลูกข่าย แต่เมื่อกระแสลดลง แม่ข่ายจะหลบหนีและปรับกลับมาในรูปแบบใหม่ โดยลูกข่ายมักจะขาดทุนและสินค้าจะไม่ได้รับความต้องการเท่าที่คาดว่าจะมี และแม่ข่ายจะหลงเข้ากลีบเมฆก่อนที่แชร์ลูกโซ่จะล้มลง.

ธุรกิจเครือข่ายอิสลาม ทำได้หรือไม่

ธุรกิจเครือข่ายการตลาดหรือ MLM (Multi-Level Marketing) เป็นกลยุทธ์การตลาดที่ผู้ติดต่อตลาดสินค้าหรือบริการได้รับผลตอบแทนไม่เพียงแค่จากการขายสินค้า Dealer (ในรูปแบบกำไรจากการขายปลีก หรือในรูปแบบجعالة  การวางจ้างตัวแทนจำหน่าย) แต่ยังได้รับเงินรายได้จากการใช้สินค้าเอง (member) และจากการเป็นเจ้าของเครือข่าย (Owner) ในการลงแรงสร้างกลุ่มผู้บริโภค (member) ผู้จัดจำหน่าย (Dealer) ต่อไปด้วย (ในรูปแบบโบนัสและบำนาญ)  หากมีผู้เข้าร่วมเครือข่ายที่สร้างกลุ่มผู้ผู้บริโภคและผู้จัดจำหน่ายส่งเสริมการขายสินค้า ผู้เข้าร่วมเครือข่ายจะได้รับรายได้จากการใช้สินค้า, การขายสินค้าของตนเองและของผู้ในกลุ่มของตน.

เพื่อความเป็นธรรมและการปกป้องผู้บริโภค ในประเทศไทยมีกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจเครือข่าย อันได้แก่ กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 และ พ.ร.บ. ความรู้สึกของผู้บริโภคในการซื้อสินค้าที่ผ่านระบบการตลาดระดับกลุ่ม (MLM) พ.ศ. 2545.

อีกทั้งยังมีเงื่อนไขและกฎเกณฑ์ทางธุรกิจที่กำหนดโดยบริษัทฯ ตลอดจนหน่วยงานต่างๆ เช่น สำนักงานคณะกรรมการพิจารณาและอนุมัติการขายตรง สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน และหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ.

ในทางอิสลามมีข้อมูลที่มีอยู่ในระดับความเชื่อมั่นของศาสนามุสลิมส่วนใหญ่แบ่งเป็น 2 ทัศนะ

ทัศนะที่1 แสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ที่ธุรกิจเครือข่าย MLM อาจไม่สอดคล้องกับหลักการและกฎหมายของศาสนาอิสลาม ในบางประเทศที่มีข้อห้ามในการเข้าร่วมกับธุรกิจเครือข่าย MLM ซึ่งอาจเกิดความขัดแย้งกับข้อกำหนดของศาสนา.

ทัศนะที่2 แสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ที่ธุรกิจเครือข่าย MLM อาจสอดคล้องกับหลักและกฏหมายอิสลามตามรูปแบบ الجعالة ตัวแทนจำหน่าย และระบบบำนาญในระบบของบริษัทที่ตกลงสัญญาในการเป็นตัวแทนจำหน่ายโดยไม่บังคับลงทุนเพิ่มใดๆทั้งสิ้นและในรูปแบบโบนัส (บำเหน็ดบำนาญ) เพื่อให้ตัวแทนจำหน่ายมีแรงจูงใจในการทำงานที่บริษัทกำหนดในรูปแบบเปอร์เซ็น. ซึ่งอุลามาอฺได้มีการคีลาฟขัดแย้งกัน ชมคลิปด้านล่างนี้ให้จบ.

อย่างไรก็ตาม ควรศึกษากฎหมายและนโยบายที่เกี่ยวข้องในแต่ละประเทศอย่างละเอียดก่อนที่จะลงมือทำธุรกิจเครือข่าย MLM เพื่อความถูกต้องต่อกฏหมายบ้านเมืองและกฏหมายอิสลามและปกป้องสิทธิของตนเองและผู้อื่นนะครับ.

สิ่งสำคัญคือต้องตระหนักถึงความแตกต่างระหว่างธุรกิจขายตรงหรือธุรกิจการตลาดแบบเครือข่ายที่ถูกต้องตามกฎหมายกับแผน แชร์ลูกโซ่ หรือ Ponzi Scheme แผนพีระมิดที่ผิดกฎหมาย นอกจากนี้ การทำวิจัยที่เหมาะสมและการตรวจสอบสถานะก่อนลงทุนเงินหรือเวลาใดๆ ในโอกาสทางธุรกิจก็มีความสำคัญเช่นกัน โปรดจำไว้เสมอว่าต้องเน้นการขายสินค้าเน้นผลิตภัณฑ์จริงและมอบคุณค่าให้กับลูกค้า แทนที่จะเอาแต่รับสมัครสมาชิกใหม่ๆและมุ่งแต่สร้างผลกำไรอย่างรวดเร็วเพียงอย่างเดียว.

ส่วนข้อมูลเชิญลึกธุรกิจเครือข่ายอิสลามทำได้ไหม เพื่อนๆสามารถชิมวีดีโอด้านล่างนี้เป็นมุมมองของ บาบอฮาสัน หมานละโต๊ะ หลังจากได้ศึกษาหาข้อมูลด้วยตนเองได้เลยครับ.