รูก่นนิกะห์ 5 ประการ: เสาหลักของชีวิตคู่ในอิสลาม (แนวทางชาฟิอี)

เรียนรู้รากฐานแห่งการแต่งงาน เพื่อชีวิตคู่ที่เต็มไปด้วยบารอกัต

💬 “อยากเริ่มต้นชีวิตคู่ด้วยความโปรดปรานของอัลลอฮ์ ต้องรู้จักรากฐานของนิกะห์ให้ถูกต้องก่อน”

✅ รูก่นนิกะห์คืออะไร?

คำว่า “รูก่น” (رُكن) หมายถึง องค์ประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้ หากขาดแม้เพียงข้อเดียว นิกะห์จะเป็นโมฆะทันที

ตามแนวทาง มัซฮับชาฟิอี (ซึ่งมุสลิมส่วนใหญ่ในประเทศไทยยึดถือ) มี 5 รูก่นหลัก ดังนี้:

1. อิญาบและกะบูล (الصيغة)

การเสนอและตอบรับการแต่งงาน:

• วะลี (ผู้ปกครองฝ่ายหญิง) กล่าวยินยอม เช่น:
  “ฉันยกลูกสาวให้ท่าน…”
• เจ้าบ่าว ตอบรับ เช่น:
  “ฉันยอมรับ…”

เงื่อนไขสำคัญ:
✅ ต้องเกิดขึ้นใน ที่ประชุมเดียวกัน (مجلس واحد)
✅ ต้องมี พยานที่ได้ยินอย่างชัดเจน

2. ฝ่ายชาย (الزوج)

ผู้ที่จะเป็นสามีต้อง:
✅ ไม่ใช่มะฮฺร็อมของฝ่ายหญิง
✅ มีตัวตนชัดเจน
✅ ไม่อยู่ในสถานะหะรอม เช่น อิหฺรอมขณะทำหัจญ์หรืออุมเราะฮ์

3. ฝ่ายหญิง (الزوجة)

ผู้ที่จะเป็นภรรยาต้อง:
✅ ไม่มีข้อห้าม เช่น ไม่อยู่ในอิดดะฮ์ หรือยังมีสามี
✅ ระบุตัวตนชัดเจน
✅ ไม่อยู่ในสถานะหะรอม เช่น อิหฺรอม

4. วะลี (الولي)

คือ ผู้ปกครองของฝ่ายหญิง เช่น บิดา ปู่ พี่ชาย หรือญาติชายสายบิดา

หะดีษหลักฐาน:

ท่านนบี ﷺ ตรัสว่า:
“ผู้หญิงไม่มีสิทธิ์แต่งงานให้ผู้หญิง และไม่มีสิทธิ์แต่งงานให้ตัวเอง”
(บันทึกโดย อิบนุ มาญะฮฺ)

5. พยาน 2 คน (الشاهدان)

ต้องเป็น:
✅ ชายมุสลิม 2 คน
✅ มีคุณธรรม
✅ ได้ยินชัดเจนในพิธี

หะดีษหลักฐาน:

ท่านนบี ﷺ กล่าวว่า:
“ไม่มีนิกะห์ที่ถูกต้อง เว้นแต่จะต้องมีวะลีและพยานสองคน”
(บันทึกโดย อิบนุหิบบาน)

❌ แล้วมะฮัร (สินสอด) ล่ะ?

แม้ มะฮัรจะไม่ใช่รูก่นของนิกะห์ ในทางฟิกฮ์ แต่ถือเป็น สิทธิของภรรยา ที่สามีต้องจ่ายตามบัญญัติของอัลลอฮ์

📜 อัลกุรอานกล่าวว่า:

“และจงมอบมะฮัรของพวกนาง (สตรี) ให้กับพวกนางด้วยความยินดี”
(อัลกุรอาน 4:4)

ในประเทศไทย ต้องระบุจำนวนมะฮัรในเอกสารนิกะห์ที่ออกโดยคณะกรรมการอิสลาม เพื่อคุ้มครองสิทธิของฝ่ายหญิง

อายะห์จากอัลกุรอานเกี่ยวกับนิกะห์

1. การแต่งงานเพื่อความสงบและความเมตตา

وَمِنْ ءَايَـٰتِهِۦٓ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَٰجًۭا لِّتَسْكُنُوٓا۟ إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةًۭ وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِى ذَٰلِكَ لَـَٔايَـٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ يَتَفَكَّرُونَ ٢١

“และจากสัญญาณทั้งหลายของพระองค์ คือ พระองค์ทรงสร้างคู่ให้แก่พวกเจ้าจากตัวของพวกเจ้าเอง เพื่อพวกเจ้าจะได้มีความสุขอยู่กับนาง และทรงให้มีความรักใคร่และความเมตตาไว้ระหว่างพวกเจ้า แท้จริงในการนี้ แน่นอน ย่อมเป็นสัญญานแก่หมู่ชนผู้ใคร่ครวญ.”
(อัลกุรอาน Ar-Rum 30:21)

2. การเลือกคู่ครองที่ดีและยุติธรรม

وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا۟ فِى ٱلْيَتَـٰمَىٰ فَٱنكِحُوا۟ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثْنَىٰ وَثُلَـٰثَ وَرُبَـٰعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا۟ فَوَٰحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَـٰنُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُوا۟ ٣

“และหากพวกเจ้าเกรงว่าจะไม่สามารถให้ความยุติธรรมในบรรดาเด็กกำพร้าได้ ก็จงแต่งงานกับผู้ที่ดีแก่พวกเจ้า ในหมู่สตรี สองคน หรือสามคน หรือสี่คน แต่ถ้าพวกเจ้าเกรงว่าพวกเจ้าจะให้ความยุติธรรมไม่ได้ ก็จงมีแต่หญิงเดียว หรือไม่ก็หญิงที่มือขวาของพวกเจ้าครอบครองอยู่ นั้นเป็นสิ่งที่ใกล้ยิ่งกว่าในการที่พวกเจ้าจะไม่ลำเอียง”
(อัลกุรอาน An-Nisa 4:3)

🧭 สรุปรูก่นนิกะห์ 5 ประการ (จำง่าย)

ลำดับ	รูก่นนิกะห์	รายละเอียด
1️⃣	อิญาบและกะบูล	การกล่าวยินยอมในที่เดียวกัน
2️⃣	ฝ่ายชาย (สามี)	ระบุชัดเจน ไม่เป็นมะฮฺร็อม ไม่อยู่ในอิหฺรอม
3️⃣	ฝ่ายหญิง (ภรรยา)	ไม่มีข้อห้าม เช่น ไม่อยู่ในอิดดะฮ์ ไม่อยู่ในอิหฺรอม
4️⃣	วะลีฝ่ายหญิง	ผู้ปกครองชายเป็นผู้ดำเนินการแต่งงาน
5️⃣	พยานชาย 2 คน	มุสลิม มีคุณธรรม และอยู่ในพิธี

ข้อคิดจากใจ “สมาน เลาะ”

💚 “ชีวิตคู่จะมั่นคง เมื่อรากฐานถูกต้อง — และรากฐานที่ดีที่สุดคือรูก่นนิกะห์ที่อัลลอฮ์ทรงบัญญัติ”

หลายคนทุ่มเทจัดงานหรู แต่งหน้าแน่น ใส่ชุดงดงาม แต่ กลับไม่รู้ว่าอะไรคือสิ่งที่ทำให้นิกะห์สมบูรณ์
รู้ให้ชัด เข้าใจให้ถูก แล้วเริ่มต้นชีวิตคู่ด้วย บารอกัตและความโปรดปรานจากอัลลอฮ์.

📌 ถ้าบทความนี้มีประโยชน์ แชร์ให้เพื่อนที่กำลังจะแต่งงาน
และถ้าอยากเรียนรู้บทความศาสนาแบบเข้าใจง่าย 👉 เยี่ยมชม samanloh.com