คุณเคยสงสัยไหมว่า… หัวใจของเราทำงานตลอด 24 ชั่วโมง ไม่มีวันหยุดพัก แล้วมันไม่เหนื่อยบ้างหรือ? ในขณะที่เรานอนหลับ พักผ่อน หรือแม้แต่ในช่วงเวลาที่เรารู้สึกสงบ หัวใจก็ยังคงเต้นต่อไปอย่างซื่อสัตย์.
แต่ความจริงแล้ว หัวใจไม่ได้ทำงานตลอดเวลาโดยไม่มีการพักเลย! มันมีช่วงเวลาของการพักผ่อนที่ชาญฉลาด และกระบวนการนี้ถูกออกแบบมาอย่างสมบูรณ์แบบโดยอัลลอฮฺ (ซุบฮานะฮูวะต้าอาลา).
วันนี้ เราจะมาดูว่าหัวใจของเราพักผ่อนอย่างไร ทั้งจาก มุมมองทางการแพทย์ และ แนวคิดอิสลาม ที่ช่วยให้เราดูแลหัวใจทั้งทางร่างกายและจิตใจ.
🫀 1. หัวใจพักผ่อนระหว่างทุกจังหวะการเต้น
💡 รู้ไหมว่า? หัวใจของเรามีจังหวะการเต้นที่แบ่งเป็น 2 ช่วงหลัก:
1️⃣ ระยะหดตัว (Systole) – หัวใจบีบตัวเพื่อสูบฉีดเลือดไปทั่วร่างกาย.
2️⃣ ระยะคลายตัว (Diastole) – หัวใจผ่อนคลายและเติมเลือดกลับมาใหม่.
⏳ ช่วงที่หัวใจได้พักจริงๆ คือช่วง Diastole ซึ่งกินเวลาประมาณครึ่งหนึ่งของรอบการเต้น!.
📌 ตัวอย่าง: หากหัวใจเต้น 60 ครั้งต่อนาที นั่นหมายความว่า หัวใจพักถึง 30 วินาทีในทุกๆ นาที!
🔹 ดังหะดีษที่กล่าวถึงหัวใจว่า
أَلَا وَإِنَّ فِي الْجَسَدِ مُضْغَةً إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ أَلَا وَهِيَ الْقَلْبُ
“จงรู้เถิดว่า! แท้จริง ในร่างกายมนุษย์มีก้อนเนื้อก้อนหนึ่ง หากว่ามันดีแล้ว ร่างกายส่วนอื่นทั้งหมดก็จะดีตามไปด้วย และหากมันเสื่อมเสีย ร่างกายส่วนอื่นทั้งหมดก็จะเสื่อมเสียตามไปด้วย จงรู้เถิดว่า! ก้อนเนื้อก้อนนั้นคือ หัวใจ“
📚 (บันทึกโดยบุคอรี หมายเลข 52 และมุสลิม หมายเลข 1599)
✨ ข้อคิด: หัวใจของเราทำงานอย่างสมดุล มันมีระบบ “พักเป็นจังหวะ” เพื่อให้ทำงานต่อไปได้ตลอดชีวิต เราก็ควรเรียนรู้จากหัวใจ รู้จักจัดจังหวะชีวิต ไม่ทำงานหนักเกินไป และรู้จักพักให้เป็น.
😴 2. การนอนหลับช่วยให้หัวใจได้พักจริงๆ
💡 เคยสังเกตไหมว่า เวลาเรานอนหลับ หัวใจเต้นช้าลง และเรารู้สึกสดชื่นขึ้นเมื่อตื่นมา… ใช่ไหมครับ? นั่นเพราะว่า…
✅ ขณะนอนหลับ อัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิตลดลง.
✅ ระดับฮอร์โมนความเครียด เช่น อะดรีนาลีน ลดลง ทำให้หัวใจทำงานเบาลง.
✅ หากนอนหลับลึก หัวใจจะใช้พลังงานน้อยลง และสามารถฟื้นฟูตัวเองได้ดี.
📌 อิสลามสนับสนุนให้เรานอนอย่างเป็นระเบียบ
💭 ท่านนบี ﷺ ได้กล่าวว่า:
“เมื่อใดก็ตามที่ท่านตั้งใจจะเข้านอน จงอาบน้ำละหมาดเช่นเดียวกับที่ทำน้ำละหมาดเพื่อการละหมาด จากนั้นจงนอนตะแคงขวาของท่าน จากนั้นให้ท่านกล่าวดุอาอ์ว่า:
اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِي إِلَيْكَ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِي إِلَيْكَ، وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِي إِلَيْكَ، رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ، لَا مَلْجَأَ وَلَا مَنْجَا مِنْكَ إِلَّا إِلَيْكَ، آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَ، وَبِنَبِيِّكَ الَّذِي أَرْسَلْتَ
คำอ่าน : “อัลลอฮุมมะ อัสลัมตู นัฟซี อิลัยกะ, วะเฟาวะฎตู อัมรี อิลัยกะ, วะอัลญะตู เซาะฮฺรี อิลัยกะ, ร็อฆบะตัน วะเร็าะฮฺบะตัน อิลัยกะ, ลามัลญะอะ วะลามันญา มินกะ อิลลา อิลัยกะ, อามันตู บิคิตาบิคัลลาซี อันซัลตะ, วะบินะบียิกัลลาซี อัรซัลตะ.“
ความหมาย: (โอ้อัลลอฮ์! ฉันได้มอบตัวของข้าพระองค์แด่พระองค์แล้ว, ฉันขอมอบหมายกิจการของฉันให้พระองค์แล้ว, และฉันได้พึ่งพิงแผ่นหลังของฉันต่อพระองค์ ด้วยความปรารถนา (ในความเมตตาของพระองค์) และความเกรงกลัว (ต่อการลงโทษของพระองค์) ไม่มีที่พึ่งพิงและไม่มีทางรอดพ้นจากพระองค์ นอกจากไปยังพระองค์เท่านั้น, ฉันศรัทธาต่อคัมภีร์ของพระองค์ที่พระองค์ทรงประทานลงมา และศรัทธาต่อนบีของพระองค์ที่พระองค์ทรงส่งมา)
จากนั้นท่านนบี ﷺ กล่าวว่า :“หากท่านเสียชีวิตในคืนนั้น ท่านจะเสียชีวิตบนศาสนาที่แท้จริง ดังนั้น จงทำให้ถ้อยคำเหล่านี้เป็นคำพูดสุดท้ายของท่านในค่ำคืนนี้”
📚 (บันทึกโดยบุคอรี และมุสลิม)
✨ ข้อคิด: ถ้าอยากให้หัวใจแข็งแรง ต้องให้มันได้พัก! นอนให้เพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อคืน และปฏิบัติตามซุนนะฮ์ เช่น อ่านดุอาก่อนนอน และตื่นละหมาดกิยามุลลัยล์
🧘♂️ 3. การผ่อนคลาย ลดความเครียด = ลดภาระให้หัวใจ
💡 รู้หรือไม่ว่า? ความเครียดคือศัตรูตัวฉกาจของหัวใจ เพราะมันทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลและอะดรีนาลีน ซึ่งทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้น และทำงานหนักเกินไป.
✅ วิธีลดความเครียดที่ดีต่อหัวใจ:
🔹 หายใจลึกๆ – แค่ 5 นาทีต่อวันก็ช่วยให้หัวใจเต้นช้าลงได้.
🔹 ทำซิเกร – การกล่าว “รำลึกถึงอัลลอฮฺ” ซ้ำๆ สามารถทำให้จิตใจสงบและหัวใจเต้นเป็นปกติ.
🔹 ละหมาดด้วยใจจดจ่อ – มีงานวิจัยพบว่า “การละหมาดช่วยลดความเครียดและควบคุมอัตราการเต้นของหัวใจได้ดี”
📌 อัลลอฮฺ (ซุบฮานะฮูวะต้าอาลา) ได้ทรงตรัสว่า:
“พึงทราบเถิด! ด้วยการรำลึกถึงอัลลอฮฺเท่านั้น ทำให้ทำให้จิตใจสงบ” (อัร-เราะอฺดุ 13:28)
✨ ข้อคิด: หัวใจที่สงบ ไม่ได้เกิดจากแค่สุขภาพกาย แต่ต้องมีสุขภาพใจที่ดีด้วยครับ.
🏃♂️ 4. การออกกำลังกายช่วยให้หัวใจพักผ่อนได้ดีขึ้น
💡 คนที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะมีอัตราการเต้นของหัวใจขณะพักที่ต่ำกว่า เพราะหัวใจแข็งแรงขึ้นและไม่ต้องทำงานหนักจนเกินไป.
✅ แค่เดินวันละ 30 นาที ก็ช่วยให้หัวใจแข็งแรงและลดความดันโลหิตได้แล้วครับ!
✅ หัวใจของนักกีฬามักเต้นช้ากว่าคนทั่วไป เพราะมันมีประสิทธิภาพมากกว่า.
📌 ท่านนบี ﷺ เป็นตัวอย่างของการออกกำลังกายที่ดี
- ท่านเดินเร็ว และมีความแข็งแรงทางร่างกาย.
- ท่านออกไปเดิน และขี่ม้าเป็นประจำ.
✨ ข้อคิด: อย่าปล่อยให้หัวใจทำงานหนักเกินไปโดยไม่จำเป็น ลองออกกำลังกายวันละนิด หัวใจจะขอบคุณเป็นอย่างยิ่งเลยครับ!
🍎 5. อาหารที่ดีช่วยให้หัวใจไม่เหนื่อยเกินไป
💡 อาหารบางชนิดช่วยให้หัวใจทำงานง่ายขึ้น:
✅ โอเมก้า-3 จากปลา ช่วยลดการอักเสบของหลอดเลือด.
✅ ผักและผลไม้ มีสารต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันโรคหัวใจ.
✅ หลีกเลี่ยงอาหารมัน เค็มจัด หวานจัด – ลดภาระของหัวใจ.
📌 อิสลามสอนให้เรากินอย่างพอดี
อัลลอฮฺ (ซุบฮานะฮูวะต้าอาลา) ได้ทรงตรัสว่า:
وَكُلُوا۟ وَٱشْرَبُوا۟ وَلَا تُسْرِفُوٓا۟ ۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلْمُسْرِفِينَ
“และจงกินและจงดื่ม และจงอย่าฟุ่มเฟือย แท้จริงพระองค์ไม่ชอบบรรดาผู้ที่ฟุ่มเฟือย” (อัลอะอฺรอฟ 7:31)
✨ ข้อคิด: อย่าปล่อยให้หัวใจทำงานหนักจากอาหารที่ไม่ดี.
🔴 สรุป: หัวใจของคุณพักอย่างไร?
✅ หัวใจพักในช่วง Diastole.
✅ การนอนที่ดีช่วยลดภาระของหัวใจ.
✅ ลดความเครียด ทำซิเกร (รำลึกถึงอัลลอฮฺ) และทำการละหมาด.
✅ ออกกำลังกายเป็นประจำ.
✅ กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ.
💡 หัวใจไม่เคยหยุด แต่รู้จักพัก เราก็ควรเรียนรู้จากมัน!
🕌 “ขออัลลอฮฺทรงให้หัวใจของเราทุกคนแข็งแรงทั้งทางกายและจิตใจด้วยเถิด… อามีน” 💙
เรียบเรียงโดย: อ.สมาน เลาะ
